Wat is glaucoom?

Glaucoom werd vroeger ook wel 'groene staar' genoemd. Glaucoom is een verzamelnaam van oogaandoeningen waarbij de oogzenuwcellen langzaam afsterven, meestal door een verhoogde oogdruk. Je oogzenuw zorgt ervoor dat er informatie van je ogen naar je hersenen wordt verzonden, zodat je een beeld kunt vormen van wat je ziet. Glaucoom kan helaas leiden tot blindheid. Maar als glaucoom in een vroeg stadium opgespoord wordt, kan er door behandeling schade aan de oogzenuw worden voorkomen.

De meeste mensen die glaucoom hebben, hebben in de beginfase nergens last van. Daarom is een oogmeting de beste manier om erachter te komen of je glaucoom hebt. Tijdens een oogmeting kijkt de opticien naar de algehele gezondheid van je ogen. Ook wordt je oogdruk gemeten. Wij adviseren om elke twee jaar naar de opticien te gaan voor een oogmeting.

Symptomen van glaucoom

De meeste gevallen van glaucoom zijn chronisch. Dit betekent dat het gezichtsvermogen langzaam verslechtert, vaak zonder symptomen. Het beïnvloedt eerst het perifere zicht. Sommige mensen ervaren milde symptomen, zoals wazig zien of het zien van regenboogkleurige cirkels bij fel licht. Heb je hier last van? Ga dan naar de opticien of oogarts om je ogen te laten testen. Een vroege diagnose kan ervoor zorgen dat de symptomen niet erger worden.

Acuut glaucoom komt niet vaak voor, maar moet wel snel behandeld worden. Bij acuut glaucoom veroorzaakt de verhoogde oogdruk een hevige pijn in het oog. Daarnaast zijn er ook nog andere symptomen, zoals:

• Hoofdpijn

• Misselijkheid en braken

• Zeer pijnlijke ogen

• Rode ogen

• Gevoeligheid rondom de ogen

• Wazig zicht

• Lichtschuwheid

Bij acuut glaucoom is het belangrijk om zo snel mogelijk medische hulp te zoeken. Er kan namelijk blijvende en onherstelbare vermindering van het gezichtsvermogen ontstaan. Stel dat de pijn weggaat, dan is het nog steeds belangrijk om naar een (oog)arts te gaan, want de kans is groot dat het weer terug komt.

Soorten glaucoom

Er zijn verschillende soorten glaucoom, afhankelijk van hoe hoog de oogdruk is en welke delen van het oog zijn aangetast. Je kunt glaucoom hebben in één oog, het kan ook aanwezig zijn in beide ogen.

De meest voorkomende soort glaucoom wordt primair open-hoek glaucoom genoemd. Bij primair open-hoek glaucoom is de productie van het oogkamervocht te hoog of de afvoer ervan te laag, zodat de oogdruk binnenin het oog stijgt. Andere soorten glaucoom zijn onder meer:

• Acuut gesloten-hoek glaucoom: deze vorm van glaucoom wordt veroorzaakt door een plotselinge blokkade van de afvoer van kamervocht, waardoor de oogdruk binnen korte tijd zeer snel stijgt.

• Secundair glaucoom: wordt veroorzaakt door een onderliggende oogaandoening, zoals uveïtis (ontsteking in het oog).

• Aangeboren glaucoom: een zeldzame vorm van glaucoom die voorkomt bij baby's en jonge kinderen.

Wie loopt het risico om glaucoom te krijgen?

Iedereen kan op elke leeftijd glaucoom krijgen, maar er zijn mensen die meer risico lopen dan anderen:

• Erfelijkheid: als iemand in de familie glaucoom heeft, is er helaas een verhoogde kans om zelf glaucoom te krijgen.

• Leeftijd: je kunt op elke leeftijd glaucoom krijgen, maar het treedt meestal op bij mensen ouder dan veertig jaar.

• Medische aandoeningen: ziektes zoals diabetes, hoge bloeddruk en hartafwijkingen kunnen het risico op glaucoom vergroten.

• Andere oogaandoeningen: ernstige bijziendheid, netvliesloslating, oogontstekingen, verhoogde oogdruk en letsel aan het oog.

• Afkomst: mensen van Afrikaanse, Aziatische en Caribische afkomst hebben een grotere kans op glaucoom.

Diagnose glaucoom

Als je je ogen regelmatig laat testen (minstens één keer per jaar) kan glaucoom eenvoudig worden opgespoord. Je weet dan zeker dat glaucoom wordt ontdekt in een vroeg stadium, waardoor het kan worden behandeld voordat je ogen ernstig zijn beschadigd.

De opticien kijkt tijdens een oogtest naar de algehele gezondheid van je ogen. Ook wordt de oogdruk gemeten. Dit gebeurt doorgaans door een 'pufje' lucht op je oog te spuiten. Als de druk te hoog is (hoger dan 21 mmHg) zal de opticien controleren of je oog teveel vocht produceert of dat er een probleem is met het afvoeren van vocht. Het is aan te raden om vervolgens een afspraak te maken bij de oogarts voor aanvullend onderzoek.

Er zijn nog andere manieren waarop de opticien en/of de oogarts kan kijken of je glaucoom hebt. Zoals perimetrie (een gezichtsveldonderzoek waarbij wordt gecontroleerd of delen van het gezichtsveld zijn uitgevallen). Bij een gonioscopie wordt de kamerhoek beoordeeld. Ook een optische zenuwbeoordeling behoort tot de mogelijkheden, hierbij wordt het reactievermogen van de pupil getest.

De behandeling van glaucoom

Verlies van het gezichtsvermogen door glaucoom is blijvend. Daarom is het belangrijk om op tijd te beginnen met het behandelen van glaucoom. Glaucoom behandelen kan helpen voorkomen dat je gezichtsvermogen ernstig wordt aangetast. Er zijn verschillende manieren om glaucoom te behandelen (de aangeraden behandeling is afhankelijk van het type glaucoom dat je hebt):

• Oogdruppels: oogdruppels helpen om de druk in je ogen te verlagen. Deze druppels werken op verschillende manieren. Sommige reduceren de hoeveelheid vocht die in de ogen wordt geproduceerd. Andere druppels zorgen ervoor dat de afvoer van vocht toeneemt.

• Operatie: in sommige gevallen kan een operatie nodig zijn. Het kan zijn dat een laserbehandeling nodig is om afgesloten afvoerbuisjes te openen of om de productie van vocht in de ogen te verminderen. Het is ook mogelijk dat een operatie nodig is om de vochtafvoer in de ogen te verbeteren.

• Pillen: bij glaucoom kunnen er ook pillen worden voorgeschreven die dezelfde werking hebben als de oogdruppels.

Oogdruppels zijn de meest gebruikte behandelingsoptie voor glaucoom. Als je medicijnen voorgeschreven krijgt, volg dan wel de voorschriften die je hebt gekregen van de oogarts. Het niet naleven van de voorgeschreven richtlijnen voor glaucoommedicatie is een van de belangrijkste redenen voor blindheid veroorzaakt door glaucoom. Als je niet tevreden bent met je huidige medicatie, overleg dan met je oogarts om te zien wat de mogelijkheden zijn.