Waar komt je oogkleur vandaan

Bijna iedereen vindt de kleur van ogen fascinerend. Dit komt vooral omdat de oogkleur van iedereen uniek is, net als je vingerafdruk. Zelfs wanneer mensen dezelfde kleur ogen hebben, kan de intensiteit van de kleur enorm verschillen. Ogen kunnen de volgende kleuren hebben: blauw, amber, bruin, grijs, groen en hazelnootbruin. Sommige mensen beweren zelfs dat je oogkleur iets zegt over je persoonlijkheid.

De meest voorkomende oogkleur is bruin, ongeveer 80% van de wereldbevolking heeft bruine ogen. Ongeveer 8 tot 10% van de mensen heeft blauwe ogen, 5% amberkleurige of hazelnootkleurige ogen en 2% heeft groene ogen. Groen is dan ook de meest zeldzame oogkleur. Bij Vision Direct bekijken we altijd graag de werel door de ogen van iemand anders dus het leek ons interessant om uit te zoeken waar nu precies de kleur van je ogen vandaan komt.

Het effect van melanine op je oogkleur

De kleur van je ogen wordt bepaald door de hoeveelheid melanine in de iris. Voor blauwe ogen heb je bijvoorbeeld maar een klein beetje melanine nodig. Bij iets meer melanine heb je groene ogen en veel pigment (melanine) zorgt voor bruine ogen.

Sommige mensen hebben ogen met meerdere kleuren. Die kleurverschillen worden veroorzaakt door verschillende concentraties melanine. Vaak zie je blauwe ogen met een groene of bruine rand om de pupil. In deze ogen produceren verschillende delen van de iris verschillende hoeveelheden melanine.

Erfelijkheid en oogkleur

Elke lichaamscel bevat 46 chromosomen, verdeeld in 23 paren. Toen je werd verwekt, heb je van elke ouder één chromosoom van elk paar gekregen. Op je chromosomen zitten je genen en elk gen is een stukje DNA. Deze genen komen ook in paren en bepalen veel van je fysieke kenmerken. Volgens wetenschappers spelen zestien verschillende genen een rol bij het bepalen van je oogkleur.

Onze genen geven aan een cel in de iris door hoeveel van het donkere pigment melanine moet worden aangemaakt. Hoe meer melanine er wordt geproduceerd, hoe donkerder je oogkleur. Genen die zorgen voor een hogere concentratie melanine, zorgen voor bruine ogen. Deze genen zijn dominant ten opzichte van genen die minder melanine produceren en zorgen voor blauwe ogen. Dit betekent dat als je het gen voor bruine ogen erft, dit gen sterker is dan het gen voor blauwe ogen.

Omdat de productie van melanine pas begint na je geboorte, lijkt de oogkleur van baby's vaak blauw. Pas rond het derde jaar kun je zien wat de definitieve oogkleur van je baby is. De twee genen die verantwoordelijk zijn voor je oogkleur zijn OCA2 en HERC2. Beide genen zijn onderdeel van chromosoom 15. Het is goed om te weten dat mensen met twee verschillende kleuren ogen geen andere genen hebben dan de rest, maar dat ze gewoon verschillende versies hebben van dezelfde genen.

Kunnen je ogen van kleur veranderen?

Is het je wel eens opgevallen dat de oogkleur bij sommige mensen verandert als het licht ook verandert? Dit komt omdat de iris uit twee lagen bestaat. Soms zit er pigment in beide lagen. Bij mensen met blauwe of groene ogen zit er in de eerste laag weinig melanine. Afhankelijk van de hoeveelheid licht die op deze twee lagen valt, kan het dus zijn dat de ogen van kleur lijken te veranderen.

Verandering in licht kan ook de grootte van de pupil beïnvloeden: de pupil wordt groter bij weinig licht en kleiner bij feller licht. Omdat de pupil groter of kleiner wordt, verandert de dichtheid van de pigmenten in de iris. Hierdoor kan de oogkleur dus iets afwijken. Sterke emoties hebben ook invloed op de grootte van de pupil en de kleur van de iris. Bijvoorbeeld als mensen verliefd of boos zijn.

Ook komt het bij een klein aantal mensen voor dat de oogkleur op hogere leeftijd verandert, vooral bij mensen met een lichtere kleur ogen. Door invloed van de zon kunnen je ogen donkerder worden, net als je huid. Bescherm je ogen dus en draag een zonnebril als je veel buiten bent.

Als je je eigen oogkleur niet mooi vindt of als je een keer een ander kleurtje wilt proberen, dan kun je natuurlijk kiezen voor kleurlenzen. Gekleurde contactlenzen zijn zo ontworpen dat ze het uiterlijk van je eigen iris imiteren. Je kunt kiezen voor een subtiele verandering van je natuurlijke oogkleur of juist gaan voor een opvallende kleur.